“Bornholm“. Als ik dat uitsprak in mijn gezelschap als zijnde onze bestemming zag ik vele fronsende gezichten. Waar is me da?
Een Deens eiland, maar dichter gelegen bij Zweden en Duitsland dan Denemarken zelf…
Onbekend en onbemind, maar niet meer bij ons. Een zeer mooi gevarieerd eiland met verschillende troeven.
Dag 1 ◦ 13,5 km ◦ 3:15u ◦ hoogteverschil 200m
In Sassnitz nemen we ‘s middags de boot, maar voor het zover is hebben we nog wat tijd voor een ochtendwandeling. Vlakbij ligt het “Nationalpark Jasmund”, wat ideaal is om er in te komen. UNESCO heeft de rustieke oude beukenbossen in het hart van het kleinste nationale park tot werelderfgoed verklaard. Aan de beroemde witte krijtkust ontdekken we schaduwrijke groene bossen en het blauw van de zee.
De zee is kalm, en na 3 ½ uurtjes varen komen we aan op het eiland. Vlakbij de loskaai is het visitor center waar we de auto een week kunnen achterlaten. Geen tijd te verliezen hier, want we willen voor de duisternis toch nog een heel stuk stappen.
Vrij snel laten we het asfalt achter ons en leidt een zanderig pad ons naar de zee. Het wordt vrij snel duidelijk dat onze ‘normale stapsnelheid’ hier drastisch wordt teruggedrongen. Maar het kuieren langs de vloedlijn is oh zo plezant.
Het is niet enkel zand klieven, want regelmatig gaan we het vasteland op. Zo passeren we de kleine luchthaven waarbij ieders aandacht gaat naar een impressionant vliegtuig. Een kenner onder ons weet dat het een zeldzame Boeing C-17 is. We hebben niet de tijd om te wachten tot hij in de lucht gaat. Zoals Herman van Veen ook al zong “We moeten doorgaan!” Na enkele uren stappen komen we aan een eerste bivakplaats Arnager. Wat doen we? Hier blijven of doorgaan naar een volgende bivakplaats? We hebben nog even en dus gaan we door. Ik volg minutieus het vervolg op mijn gsm, want we avanceren niet zo fel meer: de laatste 2,5km zijn langs de branding en gaan zéér moeizaam.
Aangekomen bij Sose Bugt is de duisternis gevallen en is het zoeken waar we onze tentjes kunnen zetten. Wat een aangename ontdekking is, is dat er een proper toilet in de buurt is inclusief wasbakje. Voor wildcampeerders is dit een echte luxe. Niet dat we hier als wildcampeerders beschouwd worden, want langs het kustpad zijn vele bivakplaatsen waar camperen toegelaten is.
In het aanschijn van onze koplampjes en met een ruisende zee als soundtrack eten we onze pakjes vriesdroogvoeding. Een borreltje als dessert en dan het tentje in…
Dag 2 ◦ 27km ◦ 7:15u ◦ hoogteverschil 300m
‘s Nachts word ik even wakker van regendruppels op het tentzeil. Ondanks de stevige zeewind blijft het tentzeil stil, de dichte struiken rondom onze standplaats zijn een perfecte beschutting tegen de ruwe weersfactoren.
Als we opstaan hangt er een beetje gemieser in de lucht. Het deert ons niet echt, de vooruitzichten zijn goed. De wind is gaan liggen en we genieten van de op en afgaande waterlijn afwisselend met de duinpaden. In het haventje Boderne zien we nog enkele wandelaars die waarschijnlijk ook het kustpad volgen. Maar deze tijd van ‘t jaar is het hier heel rustig.
Als we de markering moeten geloven neemt het pad hier een andere wending.
Een militair domein waar men vroeger langs mocht gaan heeft er voor gezorgd dat we een heel stuk langs een saaie weg moeten gaan. In de verte horen we veel ‘gebats’ en dus zal het wel terecht zijn zeker dat we hier wat extra kilometers voor afmalen…
In de namiddag gaan we langs het meest zuidelijke punt van het eiland. Het Dueodde strand staat bekend als een van de mooiste stranden van Europa. De uitgestrekte witte zandvlaktes zijn dan ook een lust voor het oog. Het strand is een beetje afgelegen wat maakt dat we de natuur hier bijna alleen voor onszelf hebben.
Wat er daarna volgt is op zijn minst bizar…. het aangename gevoel bij onze strandwandeling wordt volledig tenietgedaan door een overweldigende stank. Is het rottend zeewier of iets anders wat deze penetrante geur veroorzaakt, ik weet het niet, maar ben wel blij als net op deze plaats het pad terug landinwaarts gaat richting onze eindbestemming.
We slapen deze avond in Snogebæk waar een mooie shelter staat bij de pier van het dorpje. Het is een heel pittoresk dorpje, met een prominente visrokerij. Deze ‘Røgeri’ gaan we hier nog heel veel tegenkomen. Overal langs de kust zie je van die piramidevormige schoorstenen waaraan je de typische rokerijen kan herkennen. We zijn net voor sluitingstijd aangekomen wat natuurlijk uitnodigt om te proeven en smullen van de lokale specialiteiten. De makreel en zalm met chili en andere kruiden zijn echt lekker!
Dag 3 ◦ 32km ◦ 8u ◦ hoogteverschil 410m
Iedereen is op tijd wakker en dat komt goed uit: vandaag hebben we de langste etappe voor de boeg.
Starten doen we met de ochtendzon, en de zee is uitzonderlijk rustig. Men zou denken dat men langs een meer wandelt, want men kan zowaar een waterpas op de zeespiegel leggen.
Het landschap neemt nu een andere wending, en een beetje landinwaarts gaan we door een echt heidelandschap. De bloei van de heide is helaas al even achter de rug, maar neemt niet weg dat we genieten van dit afwisselend landschap. Langs de kustlijn is er minder zand te bespeuren maar zijn er meer blokkenveldjes en rotspartijen. Altijd leuk zo’n ‘decorswitchen’!
We passeren enkele kleine vissersdorpjes en in Svaneke valt er iets te drinken. Onze koplopers negeren – helaas – deze enige kans, en zetten het spoor verder langs ons pad. Pfff… vandaag een echt lange rit met nu voor het eerst ook een langere asfaltstrook. Meters maken heet dat dan, en gelukkig duurt dit niet té lang. Wanneer we terug een slingerpad tussen de grove rotsen nemen ben ik een van de weinigen die opmerkt dat dit toch weer een ander landschap is wat we hier niet eerder tegenkwamen. De rest van het gezelschap is precies enkel aan het aftellen naar de finish.
Vandaag is onze voorziene overnachtingsplaats de camping van Gudhjem. Na enkele stapdagen nog eens douchegelegenheid, we kijken er allen naar uit. Op de camping aangekomen gaan we ons aanmelden en voorzien ons van wat frisse blikjes bier, kwestie van de aperitief niet te moeten overslaan. De wat oudere receptioniste is niet al te vriendelijk, en wijst ons waar we ons tentje moeten zetten. Aangezien er ondertussen een enorme wind is komen opzetten, wijken we uit naar een iets ander plaatsje. Maar hola pola, dat wordt ons niet toegestaan. Moe camping komt ons terecht wijzen en we moeten ons noodgedwongen in de wind zetten. Een groot vol blik bier wordt omvergewaaid en doet ons toch nadenken over uitwijkmogelijkheden. Slapen doen we hier, sowieso, maar eten? Als iedereen gedoucht is gaan we dan maar het vissersdorpje in op zoek naar een leuk restaurantje.
Google stuurt ons naar een gesloten restaurant, dan maar de locals aanspreken. Iets wat je best eigenlijk altijd doet op reis. We worden geleid naar de haven (natuurlijk) waar een bruine kroeg ‘Proviant’ ook eten serveert. Binnen zitten wat locals en voor ons is er ook nog plaats. De waardin is uitermate vriendelijk en bij gebrek aan een Engelstalig menu legt ze ons uitgebreid uit wat de 2 mogelijkheden zijn. We kiezen de aangepaste wijnen en laten het smaken. Een aanrader voor ieder die hier in de buurt komt!
Dag 4 ◦ 24km ◦ 8u ◦ hoogteverschil 700m
De start vandaag is direct over en tussen de rotsen. We slingeren terug richting haven waar we de avond voordien nog gegeten hebben. Met het zonnetje erbij is het nog mooier dan gisteren. Het decor wordt ruwer, wat meer rotsig.
Na enkele uurtjes krijgen we ineens veel volk op ons pad. Blijkt dat we in de buurt van het Bornholms Kunstmuseum zijn, en daar moet net een bus oudjes gedropt zijn. Ze zijn ook op zoek naar de Helligdomsklipperne: de prachtige Heiligdomkliffen aan de noordoostkant van het eiland behoren tot de belangrijkste bezienswaardigheden van Bornholm en zelfs van Denemarken. Geen wonder dus dat het hier plots wel veel drukker is dan wat we gewoon zijn.
Verder laverend langs de kust gaan we naar het meest noordelijke punt. De wind die eergisteren opgekomen is, is enkel nog in sterkte toegenomen, en geeft hier een spectaculair schouwspel.
We naderen onze slaapplaats, en dat is een spectaculair plaatsje: Opalsøen. Dit was vroeger een granietgroeve en ondertussen veranderd in een opaalkleurige waterkom. Vlak daarnaast ligt het Hammersø meer, wat het hemels plaatje compleet maakt. Voor de kampeerders is er een ruime overdekte picknickplaats met enkele shelters waar men kan slapen.
Tijdens het avondzonnetje wordt het hout gesprokkeld, en genieten we wat later van ons gezellig kampvuur. Er wordt zo gerellig gestookt, dat zelfs vele dagen na thuiskomst onze rokerige bagage nog steeds getuige is van deze intense avond…
Dag 5 ◦ 25km ◦ 7u ◦ hoogteverschil 600m
Ook vandaag is de zee extreem woelig, wat dan wel mooie plaatjes oplevert.
Kort na ons vertrek passeren we een van de trekpleisters van het eiland: het Hammerhus. Een grote ruïne (de grootste van Noord Europa!) van wat in de 13de eeuw een mooie burcht geweest is. Renovaties zijn er aan de gang, maar er is nog véél werk.
Een mooie wandelbrug laat ons toe om een hoger gelegen pad te blijven volgen, zo’n 70m boven de zee.
Een splitsing laat ons kiezen: gaan we naar “Jons kapel” of niet? Het is 200 treden afdalen naar de onderkant van een klif waar we beloond worden met een spectaculair zicht op de golven die tegen de rotsen beuken. De kracht van de natuur is wonderbaarlijk en houdt ons een hele tijd in de ban. Maar we moeten voort!
Het is lunchtijd als we het verderop gelegen dorpje Hasle aandoen. Dilemma: eten we voor de 4de dag op rij onze droge graanrepen, of gaan we toch maar voor een “Hasle burger”?
De keuze is niet zo moeilijk en laat zich raden 🙂 In het dorpje is ook nog een mooie Rogeri die als museum dienst doet: kijkje nemen dus.
Verder langs de kust, en hier worden we weer verrast door een rare bodemformatie: Kultippen. Deze speciale plaats is een overblijfsel van het winnen van steenkool die veel zand en grind bevatte. Afvalproducten hiervan werden met kiepkarren naar de kustlijn gevoerd en over de rand geleegd. Dit had gevolgen voor het landschap en het veranderde in een plek met diepe scheuren en zonder planten of bomen. De plek lijkt nu echt op een maanlandschap.
De laatste wandelkilometers zijn door een bos om dan terug in Rønne aan te komen.
Net op tijd, want in ons hotelletje aangekomen valt de regen er met bakken uit de lucht.
Fotoalbum
Praktische tips
Om het eiland te bereiken neemt men best de boot vanuit Sassnitz en boek je een overzet bij BORNHOLMSLINJEN. Opgelet: slechts 1 overzet per dag, dus goed plannen is de boodschap.
Bornholm is best wel ‘trekkersgezind’ want er zijn zeer veel bivakplaatsen waar behalve shelters ook een toilet voorzien is (dikwijls inclusief wc-papier!) Meestal is er ook een waterkraantje en lavabo.
Omdat je hier verschillende nachten na elkaar geen oplaadmogelijkheden (GSM) hebt zorg je er best voor om een powerbank mee te nemen die je meerdere keren kan gebruiken.
Gebruikte kaarten en apps
Wij deden de ‘gemarkeerde’ wandelroute Kyststi (wat kustpad betekend). Het pad gaat helemaal rondom het eiland. Als markering gebruiken ze houten paaltjes met een geel mannetje, maar op vele plekken staan er geen! Als bijkomende hulp heeft iemand in het oosten van het eiland en deel van het noorden extra markeringen aangebracht met een witte spuitbus. Maar dan nog is er geen 100% sluitende markering. Daarom is het absoluut noodzakelijk om een GPS track bij zich te hebben. 4G dekking is er vrijwel overal zodat je met gratis wandelapps je traject steeds kan volgen.
Overzicht vanuit Outdooractive
Niet te missen is deze kaart van Bornholm. Deze toont alle campeermogelijkheden, de te volgen wandelroute alsook de toeristische informatie die nuttig kan zijn:
Overnachtingen
Een handige app om te zien waar de overnachtingsplaatsen zich precies bevinden, en wat de bijhorende faciliteiten zijn, is Shelter (zowel voor Android als iOS)
Wij sliepen hier:
- Sose strand
- Bivakplaats Snogebæk
- Gudhjem Camping
- Bivakplaats Hammersø
- Hotel Sniva (Rønne)
christrekking.wordpress.com 